Iedere werknemer verdient een veilige en gezonde werkomgeving. Dat leidt vaak tot lager verzuim, een hogere productiviteit en meer werkplezier. Het startpunt daarvoor is de wettelijk verplichte RI&E. Ontdek hoe u in 5 stappen zelf aan de slag kunt met uw Risico-inventarisatie en -evaluatie.
RI&E-instrumenten geven houvast
U kunt bij het opstellen van de verplichte RI&E hulpmiddelen gebruiken: een RI&E-instrument. Er zijn algemene RI&E-instrumenten (voor mkb of kantoren), maar ook specifieke branche-RI&E-instrumenten, ontwikkeld door brancheorganisaties. Het voordeel hiervan: heeft u 25 of minder medewerkers in dienst en gebruikt u een erkend branche-RI&E-instrument? Dan hoeft u uw RI&E niet te laten toetsen. Toetsing is ook niet nodig als u voor maximaal 40 uur per week personeel in dienst heeft. Dan volstaat de Checklist gezondheidsrisico’s. Kijk voor alle RI&E-instrumenten op de website van Steunpunt RI&E: rie.nl.
Stap 1: Risico’s inventariseren
Het 1e doel van de RI&E is om inzicht te krijgen in alle risico’s binnen uw bedrijf. Dat gaat niet alleen om veiligheidsrisico’s of omgevingsrisico’s, maar ook om psychosociale en fysieke risico’s of ergonomie. U kijkt bijvoorbeeld naar:
• Is er een arbozorg- en verzuimbeleid?
• Is er een preventiemedewerker aangesteld?
• Is de bedrijfshulpverlening (BHV) goed geregeld?
• Wordt er gewerkt met gevaarlijke stoffen of biologische agentia?
• Wat is de fysieke belasting van de werknemers op de werkvloer?
• Hoe staat het met de machineveiligheid?
• Hoe schoon en opgeruimd is de werkplek?
• Wat is het klimaat? En hoe staat het met verlichting en geluid?
• Zijn de arbeidsmiddelen in goede staat en worden ze op de juiste manier gebruikt?
• Gebruiken uw mensen hun persoonlijke beschermingsmiddelen?
• Is de visuele informatie (zoals meters, beeldschermen, drukwerk, veiligheidssignalen en inhoudelijke mededelingen) duidelijk zichtbaar en begrijpelijk voor iedereen?
• Kijkt u kritisch naar de functie-inhoud en werkdruk binnen uw bedrijf?
• Hoe staat het met ongewenste omgangsvormen zoals agressie, geweld, pesten, intimidatie en werkdruk die stress kunnen veroorzaken (psychosociale arbeidsbelasting)?
• Hoe zijn de werk- en rusttijden binnen het bedrijf?
Belangrijk is dat u de Arbeidsinspectie laat zien dat u de RI&E volledig heeft nagelopen en dat het eindresultaat als betrouwbaar mag worden gezien. U inventariseert alle mogelijke risico’s, ook als er van bepaalde risico's helemaal geen sprake is bij u. U meldt dan dat een risico op uw bedrijf niet van toepassing is. De RI&E voldoet dan inhoudelijk aan de richtlijn van de Nederlandse Arbeidsinspectie.
Stap 2: De vastgestelde risico’s evalueren
Na de risico-inventarisatie volgt de risico-evaluatie. Deze evaluatie geeft u inzicht in welke prioriteit bij welk risico hoort. Ook hierbij kunnen de RI&E-instrumenten helpen. Denk bij de evaluatie aan factoren als:
• Hoe groot is de kans op het risico?
• Hoeveel werknemers raakt het?
• Hoe vaak hebben de werknemers te maken met dit risico?
• Wat zijn mogelijke gevolgen?
In sommige RI&E’s wordt de hoogte van het risico bepaald door een vooraf samengestelde weegmethode: de waarschijnlijkheid dat het risico zich voordoet, het effect van een bepaald risico en de mate van blootstelling aan een risico.
Stap 3: Plan van aanpak
Zijn alle risico’s in uw organisatie geïnventariseerd en geëvalueerd? Dan stelt u een Plan van aanpak op. Dat Plan van aanpak is een praktische ‘to do list’, een overzicht van hoe u de risico’s aanpakt. Wie doet wat en wanneer? In een Plan van aanpak geeft u aan welke maatregelen u neemt om de risico’s op te lossen en (eventueel) wat het budget hiervoor is. Zo kunt u sturen op betere en veiligere arbeidsomstandigheden. Ook is het helder wie er binnen de organisatie verantwoordelijk voor is. Belangrijke aandachtspunten:
• Pak de risico’s aan bij de bron. Voorkomen is immers beter dan genezen.
• Zonder Plan van aanpak is uw RI&E niet volledig!
Stap 4: Toetsing van uw RI&E
Heeft u 25 of minder werknemers en gebruikte u een erkende branche-RI&E? Dan hoeft u de RI&E niet te laten toetsen. Gebruikte u een niet-erkend RI&E-instrument? Dan moet u uw RI&E laten toetsen door een gecertificeerde kerndeskundige of gecertificeerde dienst. Als u meer dan 25 werknemers heeft, is toetsing altijd verplicht.
Stap 5: Aanpakken maar!
Yes! U heeft uw RI&E gemaakt en het Plan van aanpak ligt klaar. Nu is het zaak om aan de slag te gaan met de 'to do list' uit het Plan van aanpak. De preventiemedewerker binnen uw organisatie neemt het voortouw en ziet erop toe dat dit gebeurt. In bedrijven met maximaal 25 werknemers kan dit de directeur zijn.
Bron: ArboNed
